Hybride onderwijs

Hybride onderwijs heeft een hoge vlucht genomen in 2021. Maar wat is hybride onderwijs en waarom heb je hier een hybrid classroom voor nodig? Hoe wordt het al ingezet bij de instellingen, wat vinden docenten en studenten ervan en hoe is de techniek geregeld?

Hybride onderwijs

Aan de slag met de hybrid classroom

Hybride onderwijs is nieuw dus je moet er energie in steken als je het tot een succes wilt maken. Belangrijk is om alle stakeholders te betrekken bij het realiseren van de hybrid classroom, en de docenten goed te ondersteunen. Doe je voordeel met de tips op deze pagina.

Stakeholders

Instellingen die al aan de slag zijn gegaan met hybrid classrooms, geven aan dat het heel belangrijk is om alle betrokken aangehaakt te krijgen. Dit is van extra groot belang in een tijd waarin de uitvoering van het onderwijs, onder grote druk, steeds aan wijzigingen onderhevig is.

De volgende stakeholders spelen een grote rol bij het succesvol implementeren van hybrid classrooms:

  • Gebruikers: studenten, docenten, facilitaire services
  • Management: directie, projectleiders, stuurgroep, projectmanagement 
  • Service-units: voor onderwijsondersteunende processen
  • Ontwerpteam: facilitaire services, IT-specialisten, AV-specialisten, onderwijskundigen (docentondersteuners)
  • Externen: (interieur)architect, meubelleveranciers, AV-leveranciers, IT-leveranciers
stakeholders
Hybrid Classroom UvA

Hybrid Learning Theatre Universiteit van Amsterdam

Hybrid Classroom UvA

Herontwerp Hybrid Learning Theatre Universiteit van Amsterdam

Stakeholderanalyse

Het kernteam van de SIG Learning Spaces heeft een instrument ontwikkeld waarmee je een stakeholderanalyse kunt uitvoeren. Dit instrument begeleidt je door alle essentiële stappen om stakeholders te analyseren en toe te werken naar een communicatieplan.

Ondersteuning voor docenten 

Sinds het begin van de covid-pandemie krijgen docenten veel ondersteuning om hun on-campus onderwijs om te zetten naar digitaal onderwijs. Uit gesprekken over de hybrid classroom en een enquête over hybrid classrooms in najaar 2020 blijkt dat ze specifiek voor de hybrid classroom zowel technische als didactische ondersteuning krijgen.

Ondersteuning

Huur studenten in. Zij kunnen vooraf meewerken aan de organisatie van het onderwijs, maar ook tijdens de les ingezet worden, bijvoorbeeld om de chat of de break-outrooms te modereren. 

In het hoger onderwijs heeft inmiddels elke instelling wel een centraal Teaching and Learning Center met decentrale ondersteuningspunten voor docenten. Ook zijn er veel nieuwe vacatures gecreëerd om docentondersteuners aan te trekken. Soms wordt er bewust gewerkt met een multidisciplinair team waarin zowel de didactische als de technische facetten aan bod komen.

Tips & tricks van docenten en studenten 

Uit de verschillende webinars uit 2020-2021 zijn onderstaande tips & tricks voor docenten naar voren gekomen voor het geven van onderwijs in hybrid classrooms.

 

In de praktijk

Voorbereiding 

  • Hybride onderwijs vraagt een ander didactisch ontwerp. Vraag advies bij je instelling, bijvoorbeeld bij een Teaching and Learning Center.
  • Kies je werkvormen bewust, zoals activerend of de voorbereiding door studenten.
  • Bedenk of je studenten in fysieke- en online groepen laat samen werken, of dat je gemixte groepen maakt.
  • Gebruik een annotatietool, bijvoorbeeld het platform Perusall, om studenten voorafgaand aan een college teksten te laten bestuderen en bespreken (met elkaar en met jou als docent).
  • Houd het simpel, bied kennis asynchroon aan waar dat kan. 
  • Las voldoende pauzemomenten en break-outrooms in.
  • Zet ook eens luchtige activiteiten in en zet humor in waar het kan.
  • Stel communicatiekanalen in waar studenten onderling kunnen communiceren. 
  • Zet eventueel studentondersteuners in bij de voorbereiding. 
  • Laat je lesopzet van tevoren bekijken door een paar studenten en collega’s. 
  • Een goede voorbereiding bestaat uit een lesplan én een technisch draaiboek. 
  • Laat je les niet per se even lang duren als normaal. 

Tijdens de les

  • Bespreek aan het begin de spelregels.
  • Stimuleer gericht cameragebruik. Kijk of er een begroetingsritueel gedaan kan worden zodat de camera ‘aan’ veel minder een probleem is. 
  • Verdeel je aandacht bewust tussen fysiek aanwezige en online studenten.
  • Focus op engagement en activatie (en kies andere vormen voor het behandelen van de stof). 
  • Studenten willen graag gehoord en gezien worden: geef ze aandacht, noem ze bij naam enzovoort.
  • Houd de sfeer positief, focus op gemotiveerde studenten.
  • Maak de powerpoint-presentaties veel verder vooruit beschikbaar. 
  • Laat studenten de Q&A-sessies leiden, om ze meer bij de les te betrekken. 
  • Vraag studenten om feedback op de les.

Ondersteuning tijdens de les

  • Zet een moderator in, bijvoorbeeld een student-assistent of wisselend een paar studenten uit de groep. 
  • Verbind elke student uit de online groep aan een buddy uit de fysiek aanwezige groep.  

Wil je verder lezen, kijk dan bij de bronnen over hybrid classrooms

Docentengagement 

Docenten moeten goed betrokken worden als je nieuwe onderwijsruimtes ontwikkelt en in gebruik neemt. Het kernteam van de SURF SIG Learning Spaces heeft daarom voor de thema’s organisatie, beheer, ondersteuning en communicatie op een rijtje gezet welke acties en activiteiten je als instelling kunt doen om ervoor te zorgen dat docenten gebruik maken van innovatieve onderwijsruimtes. Ook zijn 3 praktijkvoorbeelden uitgewerkt van de Universiteit Utrecht, KU Leuven en Universiteit van Amsterdam.

Meer weten? Kijk op de pagina Docent-engagement op surf.nl of download de volledige publicatie (pdf).