Case study: Hoe kijk je in een vliegtuigmotor?

Een verbrandingsmotor lijkt een uitontwikkeld product, dat alleen nog op details verbeterd kan worden. Niets is minder waar: de processen die zich in cilinders en verbrandingsovens afspelen, roepen nog steeds vragen op. Dacolt helpt producenten meer inzicht te krijgen in deze processen en op die manier schonere motoren te ontwikkelen.

Close-up van Cartesius super computer

Schonere motoren

Dr. Ferry Tap, oprichter van Dacolt: “Wij maken studies van verbrandingsprocessen aan de hand van computersimulaties. Daarbij gaat het om uiteenlopende apparaten, van verbrandingsovens tot vliegtuigmotoren. Dat doen we in opdracht van grote industriële bedrijven, die meer inzicht willen hebben hoe zo’n verbrandingsproces precies verloopt. Naarmate we dit proces beter begrijpen, kunnen we ook schonere en efficiëntere motoren op de markt brengen. Liefst door aanpassingen in de verbrandingskamer zelf, waardoor de motor schoner wordt.”

"Je kunt niet in zo’n cilinder kijken. Bovendien zijn de druk en de temperaturen erg hoog. Daarom werken we veel met modellen en simulaties.”

Ontbrandende dieselmotor

Over verbrandingsprocessen is nog veel onbekend. Tap geeft als voorbeeld de werking van een dieselmotor: “Die gaat uit zichzelf branden. De lucht in de cilinder wordt samengeperst, daar wordt brandstof in gespoten en het mengsel ontbrandt vervolgens spontaan. Maar waarom dat op dat moment op die plek in de cilinder gebeurt, weten we niet. Het gaat om processen die heel moeilijk rechtstreeks te onderzoeken zijn. Je kunt niet in zo’n cilinder kijken. Bovendien zijn de druk en de temperaturen erg hoog. Daarom werken we veel met modellen en simulaties.”

Turbulentie in gas gedetailleerd modelleren

Dacolt gebruikt de rekenkracht op de nationale supercomputer bij SURF in het kader van PRACE (Partnership for Advanced Computing in Europe). “We doen onderzoek naar verbrandingsprocessen in gasturbines”, zegt Tap. “Het onderzoek richt zich op de manier waarop we turbulentie in gassen gedetailleerd kunnen modelleren. Daarvoor hebben we rekencapaciteit van een supercomputer nodig.” De voordelen ervan heeft Tap inmiddels ervaren: “Een simulatie die bij ons drie maanden duurt, kunnen we nu in een paar dagen draaien. Dat maakt het mogelijk echt onderzoek te doen.”

"We willen graag laten zien wat we gedaan hebben."

Onderzoek beschikbaar stellen

De samenwerking met SURF verloopt prettig, vindt Tap: “We hebben goed contact, de medewerkers bij SURF zijn zeer behulpzaam. Ze investeren in de relatie en dat stellen we zeer op prijs.” Bij de samenwerking gelden speciale regels voor bedrijven; één daarvan is dat ze de resultaten van hun onderzoek beschikbaar stellen aan andere partijen. Dat is voor Tap geen probleem: “Het is voor ons als dienstverlener juist belangrijk om te publiceren. We willen graag laten zien wat we gedaan hebben."