Research Support Champions in de spotlight

Met de Research Support Champions zet SURF onderzoeksondersteuning in de schijnwerpers; het is van groot belang voor de continuïteit van het wetenschappelijk en toegepast onderzoek. Maak kennis met de 3 winnaars van 2021.

Bob van Dijk

Hij was jarenlang wetenschapper, maar ondersteunt nu onderzoekers vanuit de research support. Research Support Champion Bob van Dijk kent beide functies heel goed en weet daarom goed wat nodig is om goed met data om te gaan.

‘We hebben een landelijk netwerk nodig.’

Hij heeft een unieke positie, die eerder nog niet bestond, zegt Van Dijk. “In een academisch ziekenhuis is de afdeling ict erg druk. Ze werken in een omgeving waarin het lastig is om dingen tot stand te brengen, vanwege de vele patiëntenbestanden en de beveiliging die daaraan vastzit. Maar als onderzoekers niet uit de voeten kunnen met standaardoplossingen van ict dan lopen ze vast. Bijvoorbeeld bij de opslag van data met privacygevoelige informatie. Deze gegevens krijgen direct het label hoog-vertrouwelijk, maar onderzoekers willen er toch gebruik van maken. Dan is meer ondersteuning nodig en daarvoor kunnen wetenschappers bij mij terecht.”

Nieuwsgierig mens

Zo’n 2 jaar werkt Van Dijk nu bij research support. Hij voelt zich er thuis en dat is niet zo vreemd. Voordat hij onderzoekers ondersteunde was hij namelijk zelf wetenschapper. “Ik snap daardoor beide kanten en weet hoe een onderzoeker denkt en wat diegene nodig heeft.”

Vanuit research support ziet hij hoeveel verschillende vakgebieden er zijn binnen het academisch ziekenhuis. “Ik heb daardoor een heel goed overzicht van wat er allemaal wordt gedaan. Dat spreekt me aan, want ik ben een nieuwsgierig mens. Het maakt mijn werk ook veelzijdig. De ene keer help ik iemand die met dna-sequenties of kunstmatige intelligentie bezig is, de andere keer gaat het over beeldverwerking.”

'Als onderzoekers niet uit de voeten kunnen met standaardoplossingen van ict dan lopen ze vast. Bijvoorbeeld bij de opslag van data met privacygevoelige informatie.'
Bob van Dijk

Op de koffie bij bestuur en onderzoekers

Weten al die onderzoekers Van Dijk al te vinden? “Ik vind het heel belangrijk dat mensen die mijn hulp nodig hebben, weten dat ik ze kan ondersteunen. Ik zet daarom een community op, een soort Facebookgroep voor computergebruikers. Mond-tot-mond-reclame werkt ook.”

Van Dijk gaat ook vaak koffiedrinken bij onderzoekers, beleidsmedewerkers en bestuurders. Niet zozeer omdat het zwarte vocht zo lekker is, maar vooral om te horen welke vragen er over research support leven binnen een kennisinstelling. “Het liefst zie ik dit ook op landelijke schaal via een netwerk. Bij iedere kennisinstelling hebben we waarschijnlijk met dezelfde problemen te maken.”

Dat hij een van de prijswinnaars is, verbaast Van Dijk. Hij werd zelfs meerdere keren genomineerd. “Dat is toch wel bijzonder. Maar ik bedenk lang niet alle oplossingen hoor. Vaak kom ik met iets dat door een ander is bedacht. Ik ben meer een schakelaar, die de juiste personen weet te vinden. Ik bouw voort op wat anderen hebben gedaan en maak kennis toegankelijk voor een grotere groep.”

‘Ik zeg liever sorry achteraf, dan eerst vragen of het mag.'
Mariëtte van Selm

Mariëtte van Selm

Je helpt onderzoekers nog beter te ondersteunen door als medewerker research support goed te netwerken, aan te pakken en lef te tonen. Dat is hoe Mariëtte van Selm, coördinator Research Data Management ondersteuning van de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam (UvA/HvA) te werk gaat.

Wie goed wil zijn in research support ontkomt er niet aan om slim te netwerken, volgens Van Selm. “Het is belangrijk dat onderzoekers je weten te vinden. Dat ze weten dat ze bij research support terecht kunnen met vragen over onder meer research datamanagement. Daarom moet je zichtbaar zijn voor onderzoekers. Maar netwerken betekent nog meer. Het zorgt er ook voor dat ik weet wie met elkaar samenwerkt, welke kennis ict heeft en waar het beleid wordt gemaakt. Want dat heeft allemaal gevolgen voor ons werk om onderzoekers te ondersteunen.”

Groot netwerk

Al zo’n 9 jaar doet Van Selm deze ondersteuning en inmiddels heeft ze een enorm netwerk opgebouwd. Dat zorgde er mede voor dat ze door haar collega’s werd genomineerd voor de prijs Research Support Champions, die ze uiteindelijk won. “Ik ga elke dag met plezier naar kantoor en vind vooral het samenwerken leuk. Ik ben alleen slecht in complimenten krijgen. Die wuif ik weg, laat mij mijn taken maar doen omdat ik daar voldoening uithaal. Maar stiekem ben ik wel heel blij met deze prijs.”

'Ik probeer soms gewoon ergens te beginnen en kijk dan of het groeit.'
Mariëtte van Selm

Verlies aanvaarden

Van Selm is vooral een aanpakker, iemand die onderzoekers wil ondersteunen door iets te doen. “Organisaties als de UvA en HvA zijn best wel log. Als je eindelijk de neuzen dezelfde kant op hebt staan, dan ben je vaak al zo’n 3 jaar verder. Ik probeer soms gewoon ergens te beginnen en kijk dan of het groeit. Ik zeg liever sorry achteraf dan eerst vragen of het mag. Een mooi voorbeeld daarvan is een training die wij vanuit research support zijn gaan geven aan onderzoekers. Dat zijn we gewoon gaan doen en we hebben nadrukkelijk niet eerst om toestemming gevraagd van directeuren. Al snel was er een wachtlijst van 3 maanden en bleek het dus heel nuttig.”

Maar het betekent ook weer niet dat alles lukt wat Van Selm en collega’s bedenken. Soms moet je je verlies aanvaarden, zegt ze. “Een jaar of 6 geleden waren we bezig met het versleutelen van onderzoeksdata. Daar heb je software voor bestandsencyptie voor nodig. Daar moest geld voor komen, maar dat lukte niet. Er waren te veel hobbels. Het kost even moeite, want er was wel behoefte aan, maar ik moet dan accepteren dat er niks mee gebeurt. En momenteel zie ik dat precies dit probleem en dezelfde oplossing weer op de agenda komt. Zo gaat dat. Als je iets niet direct voor elkaar krijgt, betekent het niet dat het nooit lukt. Dat was voor mij een belangrijke les.”

‘Ik kruip in de huid van de wetenschapper.’
Maria Kamp

Maria Kamp

Je onderzoeksdata kwijtraken omdat het niet goed is opgeslagen. Het is de nachtmerrie van veel wetenschappers. Het valt te voorkomen met de juiste begeleiding vanuit research support. Maria Kamp vindt het belangrijk om dit soort voorbeelden én natuurlijk ook de successen te laten zien.

Confrontatie met randvoorwaarden

Een wetenschapper wil het allerliefste onderzoeken. Zoals een nieuwe uitvinding doen waarmee beton nog langer meegaat, nagaan hoe jongeren met sociale media bezig zijn of de nieuwste elektrische auto. “Maar ze worden daarbij steeds meer geconfronteerd met allerlei randvoorwaarden zoals datamanagement, ethiek en privacy gerelateerde zaken. Ik heb de afgelopen jaren een vertaalslag gemaakt, zodat wetenschappers begrijpen waar ze aan moeten voldoen en ze zo goed mogelijk ondersteund worden, zodat zij zich focussen op hun onderzoek. Daar zijn ze het beste in en dat vinden ze het leukste.”

'Het is de nachtmerrie van wetenschappers: data kwijtraken omdat het niet goed is opgeslagen. Het gebeurt, maar is met de juiste onderzoeksondersteuning te voorkomen.'
Maria Kamp

Die aanpak zorgde ervoor dat haar collega’s van de Universiteit Twente Kamp nomineerden als Research Support Champion. Dat komt niet alleen door haar aanpak, zegt ze, maar ook door die van haar directe collega’s. “Wij hebben de één-loket-gedachte binnen ons research support team. Voor de onderzoeker is het belangrijk dat hij of zij een vast aanspreekpunt heeft. Zodra een wetenschapper met iemand van ons contact heeft dan is diegene verantwoordelijk. We zoeken daarna natuurlijk wel als team uit wat er precies nodig is.”

Nadenken over ethische aspecten

Voor haar werk kruipt ze in de huid van de wetenschapper, zegt Kamp. “Dan begrijp je beter tegen welke issues iemand aanloopt. Maar ik ga niet alles invullen hoor. Soms krijg ik de vraag of ik mee wil schrijven aan een ethische paragraaf in een onderzoeksvoorstel. Mijn advies is dan om eerste de onderzoeker zelf de basis te laten schrijven. Vervolgens bespreek we dit samen. Op die manier wordt de wetenschapper niet alleen ondersteund bij het schrijven, maar ook indirect gedwongen om na te denken over de opzet en ethische aspecten van het onderzoek.”

Toekenning financiering

Het is belangrijk om te laten zien wat het iemand oplevert door goed over datamanagement, ethiek en privacy te denken, stelt Kamp. Zoals de toekenning van financiering. “Ik ken helaas ook andere voorbeelden. Van iemand die data na 2 jaar onderzoek niet goed opsloeg en het kwijtraakte. Een ander voorbeeld is dat een journal een artikel niet wilde publiceren omdat het niet aan een ethische commissie was voorgelegd. Dit gebeurt helaas, maar het kan voorkomen worden als er goede ondersteuning is en wetenschappers die weten te vinden. Daarom werken we er iedere dag hard aan om ze te helpen.”

Tekst: Robert Visscher

Lees hier het volledige Juryrapport: JURY REPORT SURF Research Support Champions 2021

Lees ook het SURF Magazine-artikel: Research support blijvend noodzakelijk voor wetenschappelijk onderzoek