Stappenplan Kwaliteitsmodel voor open leermaterialen

Werk je aan open leermaterialen? Zorg dan dat deze van goede kwaliteit zijn en voldoen aan de juiste criteria. Het opstellen van een kwaliteitsmodel kan helpen het leermateriaal te beoordelen. Het stappenplan leidt je langs de verschillende stappen voor het opstellen, implementeren en onderhouden van een kwaliteitsmodel voor open leermaterialen.

Hard werkende studenten in bibliotheek

Stap 6. Publiceer, organiseer en evalueer het kwaliteitsmodel

Op dit punt heb je een door de doelgroep gedragen versie van het kwaliteitsmodel. Deze versie kun je publiceren. Let daarbij op het volgende:

  • Denk goed na over de plek waar je het model opslaat en verspreidt. Hoe zorg je dat docenten het model weten te vinden? Hoe organiseer je versiebeheer? Vakcommunity's maken bijvoorbeeld vaak gebruik van een communityplatform waarop je het model kunt plaatsen. Of gebruik een interne portal van de instelling. Zoek bij twijfel contact met de bibliotheek of de IT-diensten. Wellicht bestaan er interne richtlijnen voor opslag en verspreiding.
  • Er zal brede communicatie moeten plaatsvinden over het kwaliteitsmodel. Denk na over de beste manieren om aandacht te genereren voor het kwaliteitsmodel. Is er een communicatieafdeling die je hierbij kan bijstaan?
  • Organiseer workshops voor docenten over het toepassen van het kwaliteitsmodel.
  • Er moet tijd worden vrijgemaakt voor de ondersteuners die een rol spelen bij het toepassen van het kwaliteitsmodel. Denk bijvoorbeeld aan medewerkers van de bibliotheek en docentondersteuners. Organiseer dat ze die tijd krijgen. Voor vakcommunity's is dit soms lastig. Bij sommige instellingen moet je een project definiëren en laten goedkeuren om bijvoorbeeld ict-ondersteuning te krijgen. Denk als vakcommunity bij subsidieaanvragen aan vergoedingsvoorstellen voor docenten.
  • Zorg voor een duidelijk proces waarmee docenten feedback over (het gebruik van) het model kunnen gegeven. Denk aan feedback op dezelfde punten als bij stap 4:
    • Zijn er geen criteria vergeten?
    • Zijn de criteria niet te streng of te licht geformuleerd?
    • Zijn de criteria begrijpelijk geformuleerd?
    • Kunnen de criteria effectief en efficiënt worden getoetst?
    • Zijn de criteria nog actueel?
  • Richt een proces in waarmee de verzamelde feedback kan worden verwerkt.
  • Zorg dat er om de zoveel tijd een evaluatie van de feedback plaatsvindt en dat de verwerking ervan leidt tot een nieuwe versie van het kwaliteitsmodel. Eén revisie per jaar is meestal voldoende.
  • Stel een 'eigenaar' aan van het kwaliteitsmodel. Deze persoon volgt en bewaakt het gebruik van het model en organiseert de jaarlijkse evaluatie en revisie. Vertrekt de eigenaar uit de community of uit de instelling die het model hanteert? Zorg dat de functie wordt overgedragen. Denk ook na over hoe de vakvereniging of community hier zorg voor kan dragen.
  • Documenteer het proces, zodat anderen je werkwijze of het framework van je kwaliteitsmodel kunnen overnemen.

Een keurmerk toevoegen

Een kwaliteitsmodel draagt bij aan het vertrouwen van een docent in de kwaliteit van het gedeelde leermateriaal. Niet iedere bezoeker van een website met jouw open leermateriaal zal echter op de hoogte zijn van het feit dat er een kwaliteitsmodel wordt gebruikt. In repositories kun je bijvoorbeeld leermaterialen vinden uit heel veel verschillende bronverzamelingen, waarbij soms wel en soms niet een kwaliteitsmodel is gebruikt.

Je kunt daarom overwegen om een keurmerk te koppelen aan leermateriaal dat aan het kwaliteitsmodel voldoet. Voor een bezoeker is dan duidelijk dat er een kwaliteitsmodel is gebruikt. Door bijvoorbeeld te klikken op het keurmerk krijgt de bezoeker meer inzicht in de criteria waaraan het leermateriaal voldoet.

Een keurmerk is een optie, geen vereiste. Lang niet alle platforms bieden de mogelijkheid om een keurmerk toe te voegen. In Nederland kent Wikiwijs deze mogelijkheid. SURF verkent of een keurmerk-applicatie onderdeel wordt van edusources.

In een ideale situatie bepalen docenten welk materiaal van collega's een keurmerk verdient. Hergebruik door een andere instelling is natuurlijk ook een vorm van high praise.
Danny Plass