Met dit stappenplan ontwikkel je een online workshop waarmee je docenten daadwerkelijk aan de slag laat gaan met open leermaterialen.
Stappenplan ontwikkeling workshop 'Herontwerp je onderwijs met leermaterialen van anderen'
Wil jij graag dat de adoptie van open leermaterialen binnen je instelling sneller gaat? Wil je docenten helpen om er echt mee aan de slag te gaan? Met dit stappenplan zet je een online workshop op waarmee je docenten inspireert en zij ervaring opdoen. De workshop is ook voor de ondersteuners: wat kunnen zij doen om drempels te verlagen?
Écht aan de slag met open leermaterialen
Met dit stappenplan ontwikkel je een online workshop waarmee je docenten aan de slag laat gaan met open leermaterialen. Docenten laten ontdekken dat er veel toegankelijk onderwijsmateriaal in de wereld te halen is, dat is het hoofddoel van de workshop. We willen deelnemers ook laten zien dat het heel logisch en makkelijk is om je eigen onderwijsmateriaal te delen. En we willen docenten echt een start laten maken met het herontwerpen van onderwijs met open leermaterialen.
Stappen van dit stappenplan
Je doorloopt de volgende stappen om tot een workshop te komen:
Stap 1. Doelgroepen en leerdoelen bepalen
Stap 4. Voorbereidende opdrachten maken
Stap 5. Online bijeenkomsten organiseren
Stap 6. Terugkombijeenkomst en follow-up organiseren
Stap 7. Face-to-face workshop organiseren
De stappen zijn chronologisch geordend, behalve de laatste stap. Lees voordat je de workshop gaat ontwikkelen alle stappen door, zo zie je goed hoe de workshop in elkaar zit.
Het stappenplan is ook beschikbaar als open bestand (word) en als pdf.
Online of face-to-face
Dit stappenplan beschrijft de online variant van deze workshop. In stap 7 staat de uitleg om van deze online variant te komen tot een face-to-face workshop.
Voor docenten en ondersteuners
De voornaamste doelgroep van de workshop zijn docenten. Daarnaast richt de workshop zich op de beleidsmakers en ondersteuners van open leermaterialen binnen je instelling. Door hen in de workshop een actieve rol en specifieke opdrachten te geven, ervaren zij welke behoeftes er liggen op de werkvloer en weten ze welke drempels er weggenomen moeten worden. De ondersteuners gaan beleid en plannen maken om de adoptie van open leermaterialen binnen de instelling te vergroten.

Voor wie is dit stappenplan?
Dit stappenplan is gemaakt voor onderwijsondersteuners of beleidsmakers binnen een onderwijsinstelling die open leermaterialen meer bekendheid willen geven en de ondersteuning ervan willen verbeteren. Het kan zijn dat je dit als opdracht hebt gekregen of dat je dit binnen je taakomschrijving op kunt pakken.
Bij het thema open leermaterialen zijn vele partijen binnen een onderwijsinstelling betrokken: medewerkers van bijvoorbeeld de beleidsafdeling, bibliotheek en docentprofessionalisering. In stap 1 van dit stappenplan lees je hier meer over. Het kan handig zijn om de workshop niet in je eentje te organiseren maar samen met een van je, indirecte, collega’s.
Nadat je deze workshop een keer hebt gegeven, is deze gemakkelijk meerdere keren te geven binnen je instelling.
Opbouw van de workshop
De te ontwikkelen workshop omvat een traject met een voorbereidingsopdracht en een aantal online bijeenkomsten:
- Herontwerp je onderwijs met leermaterialen van anderen (zie stap 5)
- Organisatie en ondersteuning open leermaterialen (zie stap 5), deze is alleen voor de ondersteuners
- Terugkombijeenkomst (zie stap 6)
Deelnemers werken tijdens de gehele workshop aan hun eigen eindopdracht. Docenten werken aan het herontwerpen van hun onderwijs met open leermaterialen, ondersteuners werken aan plannen om de ondersteuning binnen de instelling te verbeteren.

Pilots
Deze workshop is mede ontwikkeld door Rijksuniversiteit Groningen en de HAN en als pilot in 2020 daar gegeven. De door hen gebruikte materialen vind je in dit stappenplan en kun je hergebruiken. Daarnaast zijn casussen beschreven en zijn de workshopontwikkelaars geïnterviewd:
Pas aan waar nodig! Wanneer de opzet en de materialen van de workshop in dit stappenplan niet goed aansluiten op de situatie bij je instelling, pas dan opzet en materialen aan zodat dit beter past.
Geschatte tijdsinvestering voor workshoporganisator(en)
Samen met Rijksuniversiteit Groningen en de HAN hebben we een inschatting gemaakt van de benodigde uren voor de personen die de workshop gaan organiseren.
Deze inschatting geldt voor de online workshop.
Stap |
Inschatting aantal uren |
---|---|
Stap 1: Doelen en doelgroepen bepalen |
2 uur |
Stap 2: Workshop inrichten: outline uitwerken, planning maken, tijdsbesteding bepalen en ondersteunende middelen regelen. |
10 uur |
Stap 3: Deelnemers werven: teksten opstellen, contact met communicatieafdeling/intern opleidingsbureau, contact met potentiële deelnemers. In gesprek met ondersteuners |
4 uur |
Stap 4: Voorbereidende opdrachten: de opdrachten versturen, het ingeleverde werk bekijken en aanvullende leermaterialen zoeken |
10 uur (afhankelijk van het deelnemeraantal) |
Stap 5: Online bijeenkomsten inhoud van online bijeenkomsten bepalen en daadwerkelijk organiseren: inclusief het klaarzetten en testen van de techniek. Het gaat om 2 bijeenkomsten:
|
20 uur |
Stap 6: Terugkombijeenkomst en follow-up organiseren |
10 uur (afhankelijk van het deelnemeraantal) |
Totaal |
56 uur (afhankelijk van het deelnemeraantal) |
"Er waren 17 deelnemers en we hebben 6 thuisopdrachten ontvangen. Het kostte ongeveer 2 uur per opdracht om opmerkingen en suggesties te ontwikkelen. Ook omdat we geen vakinformatiespecialisten zijn en dieper in specifieke wetenschappelijke onderwerpen moesten duiken."
Open workshopmaterialen
De materialen die we in dit stappenplan open aanbieden kun je hergebruiken: ze zijn bedoeld om aan te passen zodat ze passen bij de situatie binnen je instelling.
Uitgewerkte workshop voor docenten
In de Proeftuin Onderwijs met open leermaterialen van het Versnellingsplan is deze workshop verder uitgewerkt. De proeftuin bevat een pakket met alle materialen die je als instelling kunt gebruiken om zelf deze workshop te geven binnen je eigen instelling.
Oproep
Ga je aan de slag met dit stappenplan en organiseer je een workshop? Deel dan ook je materialen voor andere instellingen om mee aan de slag te gaan! Neem daarvoor contact op met Michel Jansen (michel.jansen@surf.nl) of Lieke Rensink (lieke.rensink@surf.nl) .