Stappenplan Vakvocabulaire voor open leermaterialen
Werk je in een opleidingsvereniging, beroepsvereniging of een vakcommunity en wil je open leermaterialen beschikbaar stellen? Met een vakvocabulaire zorg je ervoor dat de digitale leermaterialen goed vindbaar zijn. Dit stappenplan helpt je bij het opstellen, implementeren en onderhouden van een vakvocabulaire.
Wat is een vakvocabulaire?
Een vakvocabulaire is een gedeeld jargon binnen een vakgebied of opleiding, gebaseerd op samenhangende vakvaardigheden of vaktermen. Een vakvocabulaire is per definitie instellingsoverstijgend. Vakvocabulaires zijn platte lijsten of hiërarchische structuren van begrippen.
Er zijn twee verschillende typen vakvocabulaires:
- op basis van competenties: dit vakvocabulaire heeft een taxonomiestructuur op basis van competenties. De competenties zijn altijd gebaseerd op de beroepspraktijk (een beroepsprofiel) en soms daarnaast op de opleiding (een opleidingsprofiel).
- op basis van vakinhoud: dit vakvocabulaire heeft een taxonomiestructuur die bestaat uit een hiërarchie van begrippen uit een bepaald vakgebied.
Waar is een vakvocabulaire voor nodig?
Met behulp van een vakvocabulaire wordt het onder meer makkelijker om open leermaterialen te metadateren in een repository als SURFsharekit én om digitale leermaterialen te vinden in een zoekportaal. Metadata zijn gegevens die de karakteristieken van leermateriaal in een repository beschrijven, bijvoorbeeld auteur, onderwijsniveau, vakgebied en bestandsformaat. Hierdoor zijn de digitale leermaterialen vindbaar voor gebruikers en voldoet de repository aan internationale standaarden voor data-uitwisseling.
Bij het metadateren zonder een vakvocabulaire worden de termen uit het jargon ingevoerd in een vrij veld. Dat is arbeidsintensief en foutgevoelig. Wanneer er een vakvocabulaire wordt gebruikt, kunnen docenten of informatiespecialist bij het invoeren van nieuwe open leermaterialen kiezen uit termen in een keuzemenu. Dat voorkomt de kans op verkeerd ingevoerde metadata.
Bij het zoeken naar digitale leermaterialen is het mogelijk om te zoeken en filteren op de termen uit de vakvocabulaire. Dit maakt het mogelijk om fijnmaziger te zoeken op basis van begrippen binnen een specifiek vakgebied.
Een vakvocabulaire is daarnaast behulpzaam bij het structureren van een collectie open leermaterialen voor een specifiek vakgebied en het analyseren van hiaten in een collectie.
Wat is het doel van het stappenplan?
Het doel van dit stappenplan is een handvat te bieden voor mensen die samen een collectie open digitale leermaterialen opbouwen die ze zo goed mogelijk vindbaar willen maken. Het stappenplan laat zien welke stappen moeten worden doorlopen en geeft een indicatie van de doorlooptijd. Het maakt ook duidelijk welke stappen door welke partij worden genomen. Sommige taken zijn voor de inhoudsdeskundigen, andere voor SURF of Kennisnet in de rol als technisch beheerder. Dit wordt per taak aangegeven, zie schema hieronder.
Stappen van dit stappenplan
Doorloop de 6 stappen.
Stap 1. Bepaal scope, doel, doelgroep en eigenaar
Stap 2. Stel een projectteam samen
Stap 3. Ontwikkel een eerste versie
Stap 4. Test de vakvocabulaire
Stap 5. Controleer de verwerking
Stap 6. Publiceer, evalueer en beheer
Voor wie is het stappenplan geschreven?
De doelgroep voor dit stappenplan bestaat uit leden van een opleidingsvereniging, een beroepsvereniging of een vakcommunity, die samenwerken aan het ontwikkelen en delen van open digitale leermaterialen. Zij hebben interesse in het delen en hergebruiken van open leermaterialen en willen graag dat de materialen goed worden gevonden.
>> Verder naar stap 1. Bepaal scope, doel, doelgroep en eigenaar