'Met de eisen rond o.a. AVG, ethiek, datamanagement en open science is een goede research support een must in het hoger onderwijs.'
Research support blijvend noodzakelijk voor wetenschappelijk onderzoek
SURF zet research support in de spotlight; het is van groot belang voor de continuïteit van wetenschappelijk én praktijkgericht onderzoek. De afdeling is een belangrijke adviseur en ondersteuner waardoor onderzoekers kunnen doen waar zij goed in zijn: nieuw baanbrekend onderzoek.
Een wetenschapper wil nieuw baanbrekend onderzoek uitvoeren of bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken en verzamelt daarvoor een grote bak met data en datasets. Maar hoe sla je die gegevens volgens de voorschriften goed op? Zodat de privacy van de deelnemers aan het experiment beschermd is, andere onderzoekers ook nog wat aan de data hebben, de gegevens geanalyseerd worden en vervolgens niet kwijtraken in de opslag.
Marjolein Drent - Bibliothecaris bij Universiteit Twente
Bij universiteiten en hogescholen weten de medewerkers van research support hier alles van. Met de eisen rond o.a. AVG, ethiek, datamanagement en open science is een goede research support een must in het hoger onderwijs. Het is hun expertise om wetenschappers te ondersteunen om op een zorgvuldige manier om te gaan met data. “Zo hoeft een onderzoeker niet steeds het wiel opnieuw uit te vinden en zorgen we ervoor dat zij zich kunnen richten op wat zij het beste doen: hun eigen onderzoek”, zegt Marjolein Drent, University Librarian bij de Universiteit Twente.
Voortdurende verandering
Waar ze tegenaan lopen is vrij divers. “Onderzoekers hebben vaak verschillende behoeftes. De een doet veel met meetgegevens en wil weten hoe je dat opslaat, een ander werkt met interviews of video's. Het vergt net even een andere aanpak, maar bij alle onderzoeken is belangrijk dat alles op de juiste manier wordt verwerkt en opgeslagen”, zegt Maria Heijne, Programmamanager Digitale Infrastructuur voor Onderzoek bij de Hogeschool van Amsterdam. “Bovendien moet de aanpak goed in onze eigen systemen passen, schaalbaar zijn, veilig en ook door anderen gebruikt kunnen worden. Bij hogescholen is het bij praktijkgericht onderzoek ook belangrijk dat er samenwerking is met het werkveld en dat je elkaars data op de juiste en een veilige manier deelt.”
Maria Heijne - Programmamanager Digitale Infrastructuur voor Onderzoek bij de Hogeschool van Amsterdam
Research support nodig voor de lange termijn
Voor veel onderzoekers is het lastige materie, omdat ze vooral thuis zijn in hun eigen expertise en dus zien ze research support vaak als een welkome aanvulling. Zien de bestuursleden (CvB’s) van instellingen in het hoger onderwijs ook het nut ervan in? “Het belang wordt op dit moment zeker wel gezien”, zegt Drent. “Maar ik vraag mij af of de CvB’s van kennisinstellingen goed voor ogen hebben dat research support ook voor de lange termijn nodig is. Het is niet alleen nu even nodig. Het vakgebied verandert voortdurend en daarmee de eisen en voorwaarden ook. Het is nodig dat medewerkers, zoals datastewards die onderzoekers ondersteunen, voor langere tijd behouden blijven en zich verder professionaliseren. Zij hebben de juiste kennis en kunnen die als het nodig is goed uitbreiden. Het is niet zo dat een promovendus dit er zo even bij kan doen. Dan moeten we steeds opnieuw beginnen.”
Van belang voor continuïteit
Het belang van continuïteit ziet Heijne ook. “Wij zijn nu al bezig met wat onderzoekers in de toekomst nodig hebben. Neem een ontwikkeling als open science, waar wij als hogeschool ook steeds meer mee bezig zijn. Dat moet nog echt van de grond komen, hoe gaat een onderzoeker hier het beste mee aan de slag en onder welke randvoorwaarden? Daar zijn we als research support druk mee bezig, uiteraard in samenwerking met onderzoekers, bibliotheek en de ict-afdeling.”
'Zij hebben de juiste kennis en kunnen die als het nodig is goed uitbreiden. Het is niet zo dat een promovendus dit er zo even bij kan doen. Dan moeten we steeds opnieuw beginnen.'
Problemen rond data oplossen
Research support is ook nodig, omdat onderzoekers en ict vaak zelf niet weten hoe je bepaalde problemen rond data oplost. “Soms gaat het om op het oog onbenullige dingen, waar onderzoekers op vastlopen. Bij ons maken ze bijvoorbeeld gebruik van een applicatie die standaard wordt aangeleverd maar die draait dan niet goed met de data die de wetenschappers verzamelen. Er is te weinig geheugen of de opslag gaat te traag. Het is dan ook mogelijk om het via de cloud te doen, zodat deze problemen verleden tijd zijn. ict weet daar niet altijd een oplossing voor en onderzoekers weten het ook niet altijd. Maar wij vaak wel”, zegt Bob van Dijk van het Amsterdam UMC. Hij is een van de Research Support Champions, een prijs voor de beste research support.
Dit soort succesvolle oplossingen moet je delen binnen de organisatie, zegt een andere prijswinnaar Maria Kamp van de Universiteit Twente. “Het is heel belangrijk dat je duidelijk maakt wat het onderzoekers oplevert als ze goed met data omgaan. Het bespaart veel tijd en door op de juiste manier data op te slaan, vind je het sneller terug en wordt het toegankelijker voor andere wetenschappers. Bovendien vinden subsidieverstrekkers en tijdschriften waarin je wilt publiceren het ook allemaal belangrijk.”
'Het bespaart veel tijd en door data op de juiste manier op te slaan, vind je het sneller terug en wordt het toegankelijker voor andere wetenschappers. Bovendien vinden subsidieverstrekkers en tijdschriften waarin je wilt publiceren het ook allemaal belangrijk.'
Digital Competence Centers
Een interessante ontwikkeling is de opkomst van Digital Competence Centers (DCC’s) die onlangs werden opgetuigd en gefinancierd. Daarmee bundelen kennisinstellingen hun expertise van FAIR data en onderzoeks-ict. DCC’s zorgen ervoor dat onderzoekers niet in een rimboe van data verdwalen. Er is wel verschil tussen universiteiten en hogescholen. De universiteiten hebben stuk voor stuk een eigen lokale DCC. De hogescholen vormen met elkaar één landelijk DCC voor praktijkgericht onderzoek.
Het betekent in de praktijk dat hogescholen hun krachten bundelen om hun onderzoekers goed te ondersteunen. “Het heeft wel als voordeel dat we nu gedwongen worden om samen te werken en opgedane kennis delen met alle hogescholen”, aldus Heijne. “Anders zouden we op 36 plekken hetzelfde moeten uitvinden. Ik zeg soms gekscherend dat universiteiten ook zo zouden moeten samenwerken.”
Impulsfinanciering
De DCC's zijn opgezet met hulp van een tijdelijke impulsfinanciering door NWO. Heijne en Drent pleiten voor langdurige financiering van ondersteuning. “De vraag voor research support en training door ondersteuners neemt snel toe”, aldus Drent. “Het is belangrijk dat we aan bestuurders en onderzoekers tonen wat wij bijdragen aan het goed omgaan met data, wat de kracht van gegevens delen is en dat we als onderdeel van de organisatie onmisbaar zijn.”
Tekst: Robert Visscher