‘Het moet normaler worden om elkaars onderwijs beter te benutten en de mogelijkheden voor je studenten te vergroten’
Zonder veel gedoe een vak bij een andere instelling volgen
In de pilot Studentmobiliteit zet de zone Flexibilisering van het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ict met drie universiteiten, een academisch ziekenhuis en SURF de eerste stappen naar een toekomst waarin een student zich zonder veel gedoe kan inschrijven bij een vak van een andere instelling.
Het kan wel, maar een student die een vrij keuzedeel wil invullen met een vak van een andere universiteit of hogeschool, loopt tegen veel barrières aan. Dat blijkt uit interviews die zijn gehouden in het kader van de pilot Studentmobiliteit. Het is studenten onduidelijk welke vakken er te volgen zijn bij andere instellingen, documenten moeten per post worden verstuurd en vaak zijn ze onzeker of hun inschrijving nu wel of niet geslaagd is. Dat kan anders, vinden ze ;bij de Versnellingszone Flexibilisering, SURF, Universiteit Utrecht, UMC Utrecht, Wageningen University Research en ;Technische Universiteit Eindhoven. De drie universiteiten vormen samen met UMC Utrecht een alliantie binnen de pilot die gezamenlijk vakken aanbiedt.
“In de toekomst is het niet houdbaar dat al het onderwijs bij één instelling in één programma plaatsvindt”, zegt Ulrike Wild, projectleider en een van de aanvoerders van de Versnellingszone Flexibilisering. “Het moet normaler worden om elkaars onderwijs beter te benutten en de mogelijkheden voor je studenten te vergroten. We leggen de eerste paden om het studielandschap toegankelijker te maken. Niet met een big bang, maar met kleine stapjes.”
In de pilot wordt een begin gemaakt met het slechten van de onderwijskundige, organisatorische en technische hobbels waar studenten nu nog tegenaan lopen. Allereerst moeten ze zich eenvoudig kunnen oriënteren op het onderwijsaanbod. De alliantie-instellingen stellen een catalogus samen met vakken waar ook echt plek is voor studenten van buitenaf. Via de Open Onderwijs API, een open standaard voor het delen van onderwijs-data, wordt alle informatie ontsloten die studenten nodig hebben om een keuze te maken, zoals een beschrijving van het vak, het aantal studiepunten en gevraagde voorkennis. Voorbij is de tijd van het per post uitwisselen en handmatig verwerken van studentgegevens: met behulp van het eduID geeft de student straks toestemming om data vrij te geven die de inschrijving bij een andere instelling mogelijk maakt. De ontvangende instelling krijgt een melding in het studentadministratiesysteem (SIS) dat er een nieuwe student klaar staat.
Vanuit SURF leidt Jocelyn Manderveld het project: “SURF is verantwoordelijk voor de technische infra-structuur. Die wordt nadrukkelijk ontwikkeld met het oog op een toekomst waarin álleen instellingen ervan kunnen gebruikmaken. Ondertussen treffen de universiteiten uit de alliantie hun eigen voorbereidingen voor de pilot, die loopt tot 2022.”
Technische Universiteit Eindhoven - Projectcoördinator Marcel Visschers:
“Een peiling onder studenten geeft aan dat circa zestig procent graag onderwijs bij een andere instelling wil volgen, zolang dat administratief en logistiek niet te ingewikkeld is. De meesten blijken daarbij meer op zoek naar verbreding dan verdieping.Met de pilot leggen we een deel van de verantwoordelijk-heid bij de studenten, maar dat betekent wel dat ze alle informatie moeten hebben om een beslissing te nemen. Idealiter moeten ze zich met één druk op de knop kunnen aanmelden. Er is een logistiek-technische tool nodig om het studenten makkelijk te maken om zich te oriënteren en zich aan te melden. Aan de onderwijskundige kant heb je een vak nodig dat minder tijd- en plaatsgebonden is dan het klassieke onderwijs. Als we dit nu goed regelen hebben we een fundament waar we later op verder kunnen bouwen.”
Universiteit Utrecht - Projectcoördinator Els van der Vlist:
“Door corona hebben we binnen de instellingen al een grote slag geslagen om het onderwijs plaatsonafhankelijk te maken. Momenteel kijken we welke docenten enthousiast zijn om hun vak verder open te stellen voor studenten van de alliantie-instellingen en het vak mogelijk ook deels tijdsonafhankelijk te maken. Vanuit mijn netwerk onder-zoek ik welke vakgebieden interesse hebben en waar binnen de alliantie al samenwerking plaatsvindt. Zo is een Utrechtse docent al met de WUR en de TU/e bezig om een sustainability challenge op te zetten. Die halen we graag binnen voor onze pilot.”
Wageningen University and Research - Projectcoördinator Sara Panis:
“Het doel van de pilot is ook om een gevarieerd vakkenaanbod op te bouwen, zodat we kunnen onderzoeken wat goed werkt en wat minder goed werkt. Voor docenten moet het van toegevoegde waarde zijn, want ze hebben het al druk genoeg. Sommige docenten vinden interdisciplinair onderwijs heel waardevol, of ze beschouwen de pilot als een opstapje voor toekomstige samenwerking. Het vraagt wel enige creativiteit aan hun kant. Studenten moeten het eigen rooster naast de informatie over het vak kunnen leggen, om te zien of het haalbaar is om het vak te volgen. Die kaders moeten op tijd duidelijk zijn. Daarom werken we samen met een groepje onderwijskundigen aan een herontwerp van de vakken.”
Tekst: Marjolein van Trigt
'Zonder veel gedoe een vak bij een andere instelling volgen' is een artikel van SURF Magazine.