Kennismaking open leermaterialen

Goed leermateriaal ontwikkelen is tijdrovend en duur. Als je daarin samenwerkt, kun je veel voordelen behalen. Leermateriaal van anderen verrijkt je onderwijs, inspireert én bespaart tijd. In deze kennismaking lees je wat open leermaterialen zijn, hoe je die inzet en hoe je je eigen materialen zo opstelt dat anderen het optimaal kunnen gebruiken.

Twee studentes kijken samen naar een laptop

Waarom aan de slag met open leermaterialen?

Vanuit verschillende doelgroepen, zoals docenten, studenten, onderwijsinstellingen en de overheid, zijn er verschillende redenen om aan de slag te gaan met open leermaterialen.

Onderstaande lijst met argumenten is samengesteld op basis van bronnen en door interviews met docenten.

Een bijdrage leveren aan de maatschappij/kennisvalorisatie

Kennis delen van kennis is een kernwaarde van de academische gemeenschap. Daarnaast hebben publiek gefinancierde onderwijsinstellingen de maatschappelijke taak om kennis publiek toegankelijk te maken, zodat de maatschappij er voordeel van heeft (kennisvalorisatie). Dit is een strategisch thema dat hoog op de agenda van hogescholen en universiteiten staat. Zo kan wetenschappelijke kennis in de vorm van open leermaterialen - van videocolleges tot complete open cursussen – worden gedeeld met een wereldwijde doelgroep van docenten, studenten en self learners.

Grotere studenttevredenheid

Als studenten toegang hebben tot meer leermaterialen, kunnen ze makkelijker verdieping zoeken en zich beter voorbereiden op opdrachten en toetsen. Een goed voorbeeld hiervan zijn MOOC's die studenten kunnen volgen als voorbereiding. Een ander voordeel voor studenten is flexibiliteit: ze kunnen zelf kiezen welke open leermaterialen ze waar en wanneer willen gebruiken. Ze zijn niet gebonden aan een tijdstip of een locatie.

Tijdwinst

Als je al een goede basis hebt bij het ontwikkelen van je lesmateriaal, kun je veel tijd besparen. En die waardevolle tijd kun je besteden aan bijvoorbeeld meer contact met je studenten.

Kostenbesparing

Met open leermaterialen is ook kostenbesparing te bereiken. Er is minder ontwikkeltijd nodig voor leermaterialen (zeker bij materialen die duur zijn om te ontwikkelen, zoals video en animaties) en er zijn minder boeken nodig doordat het goedkoper is om (gezamenlijk) zelf leermaterialen te ontwikkelen.

Kwaliteit verbeteren door feedback vanuit de community

Als je je leermaterialen openstelt voor de hele community, bied je die hele community ook de kans om feedback te geven op je werk. En dat stelt jou in de gelegenheid om je materiaal te verbeteren.

Uit ervaring weet ik dat feedback op leermaterialen zorgt voor aangescherpte en up-to-date lessen.
Marloes van den Broek, Fontys Hogescholen

Samenwerken om collecties op te bouwen

Open leermaterialen bieden een uitgelezen mogelijkheid om door samenwerking te komen tot een steeds hogere kwaliteit. Door voort te bouwen op de bronnen en materialen van anderen en door met deze materialen collecties op te bouwen, komt er steeds hoogwaardiger content beschikbaar in het publieke domein. Feitelijk krijgt de student zo de mogelijkheid om (waar ook ter wereld!) gebruik te maken van de beste docent ter wereld.

Wil je meer weten over het opzetten van een vakcommunity rond open leermaterialen? Doorloop dan het stappenplan Vakcommunity rond open leermaterialen.

Ik geloof in landelijke samenwerking wat leidt tot afstemming, inspiratie en verrijking van het onderwijs.
Theo van den Bogaart, Hogeschool Utrecht

Het wiel niet opnieuw uitvinden

Als docent kun je met open leermaterialen een vliegende start maken als je bijvoorbeeld een nieuwe cursus wilt gaan ontwikkelen. Je kunt gemakkelijk zoeken naar materialen die al over je onderwerp zijn verschenen. Je kunt je erdoor laten inspireren en ze als basis gebruiken voor je eigen werk.

Studenten willen op hun eigen manier leren, via open leermaterialen zorg ik dat er verschillende mogelijkheden zijn!
Bregje Weeda, HZ University of Applied Sciences

Profilering als expert

Met open leermaterialen kun jij als docent aan een wereldwijde doelgroep laten zien wat je qua onderwijs(kwaliteit) in huis hebt. Zo kun jij bij een groot publiek laten zien dat je expert bent op een bepaald onderwerp. Ook de instelling waar je aan verbonden bent, kan zich zo nationaal en internationaal profileren.

Laten we recyclen! Geef je eigen draai aan het materiaal en klaar. Je zult zien dat het veel tijd zal schelen.
Femmie van der Vegt, Radboud UMC

Docentprofessionalisering

Door intensiever gebruik te maken van het rijke aanbod van reeds beschikbare open leermaterialen, word je als docent beter. Je leert immers van het werk van andere docenten. En anderen leren van jouw werk.

Wil je binnen je instelling aan de slag met open leermaterialen? De proeftuin Onderwijs met open leermaterialen is een pakket met materialen die instellingen kunnen gebruiken om zelf een docentprofessionaliseringsinitiatief rond open leermaterialen op te zetten.” En met het Stappenplan ontwikkeling workshop 'Herontwerp je onderwijs met leermaterialen van anderen' ontwikkel je zelf een online workshop waarbij docenten aan de slag gaan met het herontwerpen van hun onderwijs en daarbij gebruik gaan maken van open leermaterialen.