Inzicht op de werkvloer: het Tech Trends-rapport in de praktijk
De 2e editie van het Tech Trends-rapport is verschenen! Met 50 trends in 10 hoofdstukken, samengesteld door ruim 30 professionals uit de instellingen en de SURF-organisatie. Het rapport is een leidraad voor iedereen die werkt in het Nederlandse onderwijs en onderzoek.
Er is niemand die ontkomt aan de huidige tech trends: we worden allemaal meegesleurd door de digitale transitie die de wereld overspoelt. Maar als je weet hoe de stromingen lopen, kun je surfen op de golf. Dat geldt voor docenten en onderzoekers net zo goed als voor CIO’s en bestuurders.
Door een slimme indeling van het Tech Trends-rapport vind je precies wat voor jou relevant is: zo zien bestuurders een overzicht van wat op ze afkomt, terwijl technisch onderlegden de diepte in kunnen gaan, mede door de uitgebreide bronverwijzingen.
We vroegen drie professionals wat de waarde is van het Tech Trends-rapport in hun dagelijkse praktijk.
Arlène Denissen, Avans Hogeschool
Koppeling van trends met publieke waarden
Arlène Denissen is lid van het bestuur van Avans Hogeschool en zet het Tech Trends-rapport strategisch in binnen haar instelling. Wat haar opvalt aan het rapport? De aandacht voor publieke waarden en de enorme samenballing van kennis over de volle breedte van mbo, hbo, wo, umc’s en onderzoek.
“Wat ik sterk vind aan dit rapport is de koppeling met publieke waarden. Want er komen grote uitdagingen op ons af. Maar ik denk dat de grootste uitdaging zal zijn, hoe we bij alle technologie mens blijven. Hoe houden we de mens centraal? Het Tech Trends-rapport heeft daar aandacht voor. Het legt de basis voor een breder en strategischer gesprek dan wanneer het alleen over technologie gaat. Ik verwacht dat trends zoals AI, data en immersive learning het onderwijs en onderzoek fundamenteel zullen veranderen: van hoe we leren en toetsen tot hoe we samenwerken in onderzoek. Maar daarbij moeten we blijven letten op de publieke waarden."
"De grootste uitdaging zal zijn, hoe we bij alle technologie mens blijven. Hoe houden we de mens centraal?"
"Binnen Avans gebruiken we het Tech Trends-rapport als een kompas bij keuzes over de digitalisering van onderwijs, de inzet van AI en data, en de manier waarop we onze digitale infrastructuur organiseren. Ook kunnen we in een bredere context bijvoorbeeld innovaties makkelijker met andere instellingen oppakken, omdat we nu kunnen zien waar we met elkaar aan werken."
De enorme hoeveelheid kennis binnen de coöperatie
"Binnen de coöperatie hebben we een gigantische crowd van experts; met elkaar beschikken we over een enorme hoeveelheid kennis. Het is goed dat we laten zien dat we dit in huis hebben én kunnen bundelen. Als bestuurders moeten we steeds kritisch naar onszelf kijken: kunnen wij de vragen stellen die nodig zijn om deze transformatie voor elkaar te krijgen? Kunnen we voldoende begrijpen hoe werken en samenwerken in de toekomst echt gaan veranderen? We kiezen ervoor om te versnellen – met lef en menselijkheid – omdat de wereld razendsnel beweegt.”
Totstandkoming van het rapport: het co-creatieproces
Anna Gerasymenko, data & security advisor bij het Leiden Learning & Innovation Center van de Universiteit Leiden, is co-auteur van het hoofdstuk over cybersecurity. Haar wens: dat beslissers en bestuurders zich op elk niveau strategisch voorbereiden op cyberdreiging, in plaats van achter de feiten aan te lopen.
“We moeten een omgeving creëren waarin de mens centraal staat. SURF doet dat al goed. Technologie vormt ons, maar wij vormen ook technologie. We bevinden ons nu in een enorme digitale, datagestuurde ruimte waarin we onze weg moeten vinden. Er rijzen vragen over hoe we daar de bescherming van mensen en gegevens kunnen waarborgen."
"Trends en ontwikkelingen met focus op wat volgens ons het belangrijkst en meest toepasbaar is voor het Nederlandse onderwijs en onderzoek."
"Cybersecurity is een opkomend, complex en veelzijdig vakgebied. Onze groep van co-auteurs bestond uit vijf security-experts vanuit de verschillende sectoren, met diverse achtergronden op het gebied van informatie en cybersecurity. Doordat we uiteenlopende benaderingen inbrachten, ontstonden er interessante discussies. We zijn begonnen met een reeks van open gesprekken, waarin we alle trends en ontwikkelingen die we belangrijk vonden op een rijtje hebben gezet. Met focus op wat volgens ons het belangrijkst en meest toepasbaar is voor het Nederlandse onderwijs en onderzoek. Dat resulteerde in een shortlist van 10 trends. Dit lijstje hebben we voorgelegd aan SURF-experts en de SCIRP- en SCIRT-communities."
Cybersecurity is een strategische prioriteit
"Zo kwamen we uiteindelijk op een overzicht van 5 trends. Deze representeren de belangrijkste technologische ontwikkelingen in cybersecurity. En ze belichten ook hoe andere emerging technologieën – zoals AI en quantumcomputing – het domein, het cybersecurity-landschap en het praktijkveld (her)vormen."
Het SURF Tech Trends-rapport met 50 trends in 10 hoofdstukken.
"De belangrijkste oproep tot actie uit ons hoofdstuk is dat cybersecurity niet langer een bijzaak is, maar een strategische prioriteit. Onze afhankelijkheid van digitale systemen blijft toenemen, binnen een steeds complexere digitale omgeving. We moeten ons gezamenlijk afvragen: hoe kunnen we onze mensen, systemen en gegevens beschermen in de context van nieuwe technologieën?”
Mert Alberts, Twente University
Voorsorteren op wat op ons afkomt
Mert Alberts, CIO bij Twente University, trad op als reviewer van het Tech Trends-rapport. Hij prijst de populair-wetenschappelijke stijl van het rapport, waardoor het geen straf was om alle 200 pagina’s van het rapport door te nemen. Zelfs niet tijdens zijn vakantie.
“Als je het hebt over het begrip valorisatie, dan is het Tech Trends-rapport hier een heel mooi voorbeeld van. Kennisdelen is onderdeel wat wij als onderwijs- en onderzoeksinstellingen doen. En met al die kennis die we met al onze instellingen samen hebben, kunnen we heel veel tot stand brengen. Deze gezamenlijkheid vind ik uiterst belangrijk en de rol van SURF daarin ook."
Discussie: waarop moeten we ons concentreren?
"In onze rol als CIO’s moeten we voorsorteren op wat er op ons afkomt. Als je een meerjarenstrategie rond digitalisering moet opstellen, lees je je tijdschriften en hoor je je collega’s over wat er speelt, maar het trendrapport is daarbij een welkome aanvulling. Ik gebruik het binnen mijn eigen afdeling Library, ICT Services & Archive (LISA) van Twente University om de discussie aan te gaan over waarop we ons de komende jaren moeten concentreren.
Je ziet de trends op je afkomen, maar wat betekent dat aan de ene kant voor de instelling als geheel – voor onderwijs en onderzoek – en aan de andere kant voor de ondersteunende diensten en bedrijfsvoering? Het Tech Trends-rapport helpt je om de rode draad duidelijker te zien."
"Het Tech Trends-rapport is van hoog niveau en gedegen opgezet. Een plezier om te lezen."
"En waar je enerzijds het interne gesprek voert met je vakmensen, heb je anderzijds de afstemming met het bestuur. Dan is het rapport een mooi middel om onderwerpen ook op dat niveau aan te kaarten. Het is geschreven op zo’n manier dat je niet per se technisch onderlegd hoeft te zijn om het te begrijpen. Maar desondanks vind ik het Tech Trends-rapport ook inhoudelijk van hoog niveau. Het is gedegen opgezet, met uitgebreide bronverwijzingen, en helder samengevat. Een plezier om te lezen.”
Tekst: Maureen van Althuis
Visuals Tech Trends 2026: AI-beelden bewerkt door Vrije Stijl
Als coöperatie van onderwijs- en onderzoeksinstellingen helpt SURF haar leden vooruit te kijken naar technologische ontwikkelingen en de context waarin die plaatsvinden. Dit rapport biedt inzicht in kansen, risico’s en publieke waarden. Het is daarmee zowel een inspiratiebron als een strategisch hulpmiddel voor iedereen die binnen de sector richting geeft aan de digitale toekomst.